Φλεγμονες και πως μπορουμε να τις αποφυγουμε

by Kallirroi Chatzimichali


Πολύ συχνά ακούμε "έχω αρθρίτιδα" ή "πω πω την άνοιξη και το φθινόπωρο παθαίνω συνέχεια αλλεργίες". Το μυαλό μας πάει αμέσως στη φλεγμονή.

Τι είναι φλεγμονή; Είναι η φυσική αντίδραση του οργανισμού μας σ' ένα επιβλαβές ερέθισμα. Συγκεκριμένα είναι το αποτέλεσμα ενός κατεστραμμένου αγγειακού ιστού. Σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζεται με συμπτώματα πόνου, ερεθισμό, κοκκινίλα, και πρήξιμο. Ενώ, από τη μία είναι μία κατάσταση που μας ταλαιπωρεί, από την άλλη είναι "καλό σημάδι". Δείχνει ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία της επούλωσης. Τα λευκά αιμοσφαίρια αυξάνονται στο συγκεκριμένο σημείο, ώστε ν' αναπλαστεί ο τραυματισμένος ιστός.

Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τη "μόλυνση" σαν συνώνυμο της φλεγμονής. Η φλεγμονή είναι συνήθως αποτέλεσμα της μόλυνσης, μπορεί όμως να υπάρξει φλεγμονή και χωρίς μόλυνση, 

Οι φλεγμονές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: 1. στις οξείες και 2. στις χρόνιες.

1. Οξεία φλεγμονή είναι η απάντηση του ανοσοποιητικού μας συστήματος στην καταστροφή ενός ιστού και συμβαίνει αμέσως μετά το αρχικό τραύμα. Τις πιο πολλές φορές δεν είναι κάτι το ανησυχητικό. Δείχνει ότι ο συγκεκριμένος ιστός αυτοϊάται. Η διαδικασία αυτή κρατάει λίγες μέρες και συνήθως οφείλεται σε βακτήρια. Άλλες φορές πάλι είναι αποτέλεσμα μιας φυσικής δράσης που καταλήγει κι αυτή σ' ένα κατεστραμμένο ιστό (στραμπούληγμα ποδιού, πέσιμο από ένα ποδήλατο κ.α). Στις οξείες φλεγμονές δεν έχουμε πάντα φανερά σημάδια χτυπήματος, συνήθως είναι αμυχές. Παρ' όλα αυτά είναι πιθανόν μια οξεία φλεγμονή να μεταλλαχτεί σε χρόνια.

2. Η χρόνια φλεγμονή είναι πιο σοβαρή και δείχει ότι το ερέθισμα είναι μεγαλύτερου χρονικού διαστήματος. Εάν οφείλεται σε κάποιο παθογόνο οργανισμό είναι πιθανό να είναι κάποιος ιός. Εδώ θέλει μεγάλη προσοχή γιατί αρχίζει μια σύγκρουση του ιού με το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Εάν πάλι η φλεγμονή είναι αποτέλεσμα κάποιας αυτοάνοσης αντίδρασης μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες όπως το κάπνισμα, η ελλιπής διατροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ακόμα και η καθιστική ζωή. Αυτές είναι φλεγμονές που μπορούν να κρατήσουν χρόνια και είναι δυσκολότερο να εντοπίσουμε την αιτία που τις προξένησε γιατί η εκδήλωση των συμπτωμάτων συμβαίνει καθυστερημένα. Σκοπός μας είναι να θεραπεύσουμε τη φλεγμονή, διαφορετικά ο ιστός που έχει υποστεί τη ζημιά συνεχίζει να καταστρέφεται. Η χρόνια φλεγμονή είναι συνδεδεμένη με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, τη περιοδοντίτιδα, το σύνδρομο διαρρέοντος εντέρου, αλλεργίες, αλλεργική ρινίτιδα, αθηροσκλήρωση ακόμα και με κάποιες μορφές καρκίνου.

Ας δούμε πώς συνδέεται η χλωρίδα του εντέρου με τις φλεγμονές. Ξεκινάμε λοιπόν λέγοντας ότι η χλωρίδα του εντέρου παίζει άμεσο ρόλο στον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό μας σύστημα ανταποκρίνεται, και πιο συγκεκριμένα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει μια φλεγμονή. Τα φυσικά βακτήρια που βρίσκονται στη χλωρίδα του εντέρου μπορούν να μειώσουν τη φλεγμονή. Παράγουν ένα οξύ που λέγεται "βουτυρικό" και αυτό βοηθάει στην σταδιακή της επούλωση. Το βουτυρικό οξύ παράγεται με τη πέψη φυτικών ινών. 

Τι χρειαζόμαστε για να παράξει ο οργανισμός μας βουτυρικό οξύ; Δύο πράγματα. Κατ΄αρχάς η εντερική μας χλωρίδα πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία και δεύτερον η διατροφή μας να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Τι καταστρέφει την εντερική χλωρίδα; Τα σάκχαρα και τα αντιβιοτικά. Όταν λέμε σάκχαρα δεν εννοούμε μόνο τις γλυκαντικές ουσίες, εννοούμε ακόμα και τους φρουτοχυμούς, τα  αναψυκτικά, τις επεξεργασμένες τροφές (πάντα κρύβουν κάποιας μορφής σακχάρου) κ.λ.π

Ένα υγιές πεπτικό σύστημα βοηθάει στη εξάλειψη των βλαβερών ουσιών από το έντερο. Ας το τονίσουμε. Η βάση της καθημερινής μας διατροφής καλό θα είναι ν' αποτελείται από ανεπεξέργαστες τροφές που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και σε Ομέγα-3 λιπαρά (σαρδέλες, μπακαλιάρο, λιναρόσπορο κ.α). Άλλο βασικό στοιχείο είναι το νερό. Είναι ουσιαστκός παράγοντας για όλες τις χημικές αντιδράσεις και βοηθάει σημαντικά στην αποβολή τοξινών.

Αποδίδουμε τις φλεγμονές κυρίως σε κακές επιλογές διατροφής ή συνήθειες διαβίωσης. Άλλες αιτίες που δεν είναι τόσο φανερές και οφείλονται στη διαφορετικότητα που έχει ο καθένας μας είναι οι ευαισθησίες/δυσανεξίες σε κάποιες τροφές, λανθάνουσες μολύνσεις ή τοξίνες του περιβάλλοντος. Αν έχουμε κάποια ήπιας μορφής ευαισθησία/δυσανεξία σε κάποια συγκεκριμένη όμάδα τροφών μπορεί να περάσουν ακόμη και χρόνια μέχρι να το καταλάβουμε. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα μας βρίσκεται σε μια διαρκή "μάχη" με τη φλεγμονή που βρίσκεται στο συγκεκριμένο ιστό. Ως εκ τούτου είναι δυσκολότερο ν' αντιμετωπίσει μια δεύτερη ή τρίτη φλεγμονή σε άλλους ιστούς. Χρόνιες λοιμώξεις που δεν έχουν διαγνωστεί μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονή. Συνήθως είναι αποτέλεσμα από ιούς, βακτήρια, ζυμομύκητες (π.χ Candida ή παράσιτα). Μπορούν να περάσουν απαρατήρητα για πολλά χρόνια και να μας δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Επίσης θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι μόνο η τροφή που παίζει σημαντικό ρόλο για την καλή μας υγεία και ειδικότερα για μια ισορροπημένη εντερική χλωρίδα. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης τα προϊόντα καθαρισμού που χρησιμοποιούμε στο σπίτι, στο χώρο εργασίας καθώς και στην προσωπική μας υγιεινή. Επιλέγουμε προϊόντα που δε περιέχουν τοξικές ουσίες. ΄Ολα τα βλαβερά συστατικά που περιέχουν (και δυστυχώς είναι άπειρα) μεταφέρονται  στον οργανισμό μας.

Ας χρησιμοποιήσουμε όλα τα μυρωδικά και μπαχαρικά (δενδρολίβανο, δάφνη, θυμάρι, ρίγανη,  τζίντζερ, κουρκουμά) που με αφθονία μας χαρίζει η φύση ώστε να μειώσουμε ή ακόμα καλύτερα να εξαλείψουμε τις φλεγμονές.

Οι σούπες και οι ζωμοί αποτελούν πολύ καλή επιλογή τώρα το χειμώνα για να τονώσουμε το ανοσοποιητικό μας και να μην αφήσουμε χώρο για την ανάπτυξη φλεγμονών. Ζωμός από κοτόπουλο και κολοκυθόσουπα είναι οι δύο καινούριες συνταγές που ακολουθούν (στο τμήμα των συνταγών).

Κολοκυθόσουπα

ΥΛΙΚΑ

  • 300γρ. κολοκύθα

  • 1 πράσο

  • 1 γλυκοποτάτα

  • 1 κρεμμύδι

  • 1 σελινόριζα

  • λίγο ginger

  • κόλιανδρος (προαιρετικά)

  • 1 καρότο

  • 1 φλυτζάνι γάλα καρύδας

  • 1 φλυτζάνι ζωμός από κοτόπουλο

  • 2 φλυτζάνια νερό

  • αλάτι πιπέρι

  • κολοκυθόσπορος

  1. Ψήνουμε την κολοκύθα σε μέτριο φούρνο για 40-45'. Την καθαρίζουμε και την κόβουμε σε κομμάτια.

  2. Πλένουμε και κόβουμε όλα τα λαχανικά.

  3. Τα βάζουμε όλα σε μια κατσαρόλα και προσθέτουμε το γάλα καρύδας, το ζωμό, και το νερό. Μόλις πάρουν βράση χαμηλήνουμε τη φωτιά και σκεπάζουμε το σκεύος. Δεν θέλει πολύ βράσιμο. Συνήθως σε μισή ώρα είναι έτοιμη.

  4. Την πολτοποιούμε στο blender.

  5. Τη σερβίρουμε ζεστή. Προσθέτουμε κολοκυθόσπορο.