Το συκώτι εκτελεί περισσότερες από 300 ζωτικής σημασίας λειτουργίες. Οι αρχαίοι λαοί πίστευαν ότι εκεί κατοικεί η ψυχή και τα συναισθήματα.
Ένα υγιές συκώτι αν τεμμαχιστεί μπορεί γρήγορα να αναπλαστεί και να γίνει όπως πριν. Το φάσμα των λειτουργιών του είναι ευρύ. Είναι αποτοξινωτικό όργανο, συνθέτει πρωτεϊνες και παράγει βιοχημικές ουσίες για την πέψη των τροφών. Ο ρόλος του είναι σημαντικός για τον μεταβολισμό, την αποθήκευση γλυκογόνου, τη σύνθεση πρωτεϊνών του πλάσματος, την παραγωγή ορμονών, την παραγωγή χοληστερόλης καθώς και την απομάκρυνση τοξικών ουσιών είτε είναι εξωγενείς είτε παράγωγα του μεταβολισμού. Συνθέτει παράγοντες πήξης του αίματος. Υποστηρίζει σχεδόν κάθε όργανο του σώματος. Σε πρόσφατη μελέτη που δημοδιεύτηκε στο περιοδικό Cell στις4/5/2017 οι ερευνητές εντυπωσιάστηκαν όταν βρήκαν ότι το συκώτι "μεγαλώνει και συρρικνώνεται" περίπου κατά 40% κάθε 24 ώρες ενώ τα γειτονικά όργανα απλώς κινούνται. Τα ηπατοκύτταρα, τα μεταβολικά ενεργά κύτταρα, παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που δεν τα παρουσιάζουν άλλα κύτταρα όπως π.χ ενώ τα περισσότερα κύτταρα έχουν 2 σειρές χρωμοσωμάτων (γεννετικές πληροφορίες για το πώς θα συμπεριφερθεί ένα κύτταρο) τα ηπατοκύτταρα μπορούν να χειριστούν μέχρι και 8 σειρές χρωμοσωμάτων χωρίς να καταρρεύσουν και να μετατραπούν σε καρκινικά. Κατά τον Dr. Markus Groupe αυτή η σύνθεση των περισσότέρων χρωμοσωμάτων είναι μοναδική και πιθανότατα συντελεί στην αναγεννητική αντοχή του ήπατος. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα αποτελέσματα των ερευνών θα οδηγήσουν σε νέες θεραπείες σε σχέση με τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη. Κατά την Valerie Gouon-Evans, εξειδικευμένη στο συκώτι στην ιατρική σχολή του Mount Sinai, το ήπαρ είναι μια "άμορφη μάζα" που ελέγχει τον οργανισμό μας. Είναι "ο πύργος ελέγχου" του σώματος.
Το συκώτι είναι το μεγαλύτερο εσωτερικό όργανο, ζυγίζει περίπου 1,5kg και έχει μήκος περίπου 15cm. Aυτή η κοκκινοκαφέ μάζα αποτελείται από 4 ανόμοιους λοβούς. Βρίσκεται στο δεξί πάνω μέρος του στομάχου, κάτω από το διάφραγμα. Στην κάτω πλευρά του συκωτιού υπάρχουν οι πύλες μέσω των οποίων εισέρχονται η πυλαία φλέβα και η ηπατική αορτή και εξέρχεται ο χοληδόχος πόρος. Σε αντίθεση με τα όργανα που έχουν μία αιματική παροχή, το συκώτι έχει δύο: την πυλαία φλέβα και την ηπατική αρτηρία. Η ηπατική αρτηρία μεταφέρει αίμα από την αορτή ενώ η πυλαία φλέβα μεταφέρει αίμα που περιέχει θρεπτικά συστατικά (προϊόντα πέψης απ΄όλο το γαστρεντερικό σωλήνα ) καθώς και από τον σπλήνα και πάγκρεας. Οξυγόνο παρέχεται και από τις δύο πηγές αιμάτωσης.
Οι αρτηρίες και φλέβες που υπάρχουν στο συκώτι έχουν κοιλότητες. Αυτό σημαίνει ότι τροφοδοτούν κατευθείαν με αίμα τα ηπατοκύτταρα. Αυτά καλύπτονται με λάχνες και με αυτό τον τρόπο έχουμε διεύρυνση της κυτταρικής επιφάνειας που έρχεται σε επαφή με το αίμα. " Τα ηπατοκύτταρα κολυμπούν στο αίμα" δήλωσε ο Dr. Markus Heim. Αυτό τα καθιστά αποτελεσματικά στη ανάληψη ουσιών από το αίμα.
Το ήπαρ γνωρίζει πόση ενέργεια χρειάζεται ο οργανισμός μας κάθε στιγμή. Αν χρειαζόμαστε γλυκόζη μετατρέπει το αποθηκευμένο γλυκογόνο σε γλυκόζη και το απελευθερώνει μαζί με βιταμίνες, μέταλα, λιπίδια, αμινοξέα καθώς και άλλα μακροθρεπτικά συστατικά.
Πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο της όρεξης καθώς και στην επιλογή των τροφίμων. Κάθε τι που βάζουμε στο στόμα μας πρέπει πρώτα να περάσει από το συκώτι και από εκεί να διοχετευτεί σε άλλα όργανα του σώματος. Τι πρέπει να κάνουμε για να το διατηρούμε σε καλή κατάσταση;